EMIR
Regulacja EMIR
Regulacja EMIR (ang. European Market Infrastructure Regulation) oznacza Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji oraz pozostałe rozporządzenia wykonawcze do tego rozporządzenia w tym w szczególności Rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej nr 1247/2012 z dnia 19 grudnia 2012 r. i Rozporządzenie delegowane Komisji Europejskiej nr 148/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r.
Regulacja EMIR nakłada na przedsiębiorców będących kontrahentami finansowymi, jak i niefinansowymi w rozumieniu tego rozporządzenia szereg obowiązków związanych z zawieraniem transakcji pochodnych, a w szczególności transakcji zawieranych na rynku OTC (Over The Counter).
Regulacje EMIR zostały przyjęte w formie rozporządzeń unijnych, co oznacza, że wiążą w całości i są bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich Unii Europejskiej nie wymagając implementacji do krajowego ustawodawstwa.
Kogo dotyczy EMIR?
EMIR stosuje się do przedsiębiorstw mających siedzibę w Unii Europejskiej, przy czym EMIR różnicuje wymogi dla poszczególnych podmiotów w zależności od kategorii, do jakiej dany przedsiębiorca należy zgodnie z EMIR. Przedsiębiorstwa podlegające EMIR łącznie zwane są dalej Kontrahentami.
EMIR dzieli przedsiębiorstwa na następujące
kategorie:
Kontrahenci finansowi (FC) - oznaczają przedsiębiorstwa inwestycyjne,
którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2004/39/WE, instytucje kredytowe, którym
udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2006/48/WE, zakłady ubezpieczeń, którym udzielono
zezwolenia zgodnie z dyrektywą 73/239/EWG, zakłady ubezpieczeń, którym udzielono zezwolenia
zgodnie z dyrektywą 2002/83/WE, zakłady reasekuracji, którym udzielono zezwolenia zgodnie z
dyrektywą 2005/68/WE, UCITS i odpowiednio, ich spółek zarządzających, którym udzielono
zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2009/65/WE, instytucje pracowniczych programów emerytalnych w
rozumieniu art. 6 lit. a) dyrektywy 2003/41/WE oraz alternatywne fundusze inwestycyjne
zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono
zezwolenia lub które zarejestrowano zgodnie z dyrektywą 2011/61/UE,
Kontrahenci niefinansowi (NFC) - oznaczają przedsiębiorstwo mające siedzibę
w Unii niebędące Kontrahentem finansowym (FC). Zgodnie z EMIR Kontrahent niefinansowy, który
zajmuje pozycje w kontraktach pochodnych OTC zobowiązany jest do kontrolowania, czy pozycje
te nie przekraczają progu wiążącego się z obowiązkiem rozliczania wybranych kontraktów
pochodnych przez kontrahenta centralnego.
Kontrahenci niefinansowi, których średnia ruchoma pozycji w transakcjach lub kontraktach
pochodnych w ciągu 30 dni roboczych przekracza odpowiedni próg, zobowiązani są do
niezwłocznego poinformowania ESMA, właściwego organu nadzoru oraz, w zależności od rodzaju
podpisanej umowy, Banku Handlowego w Warszawie S.A. o tym fakcie. Kontrahenci niefinansowi,
którzy przekroczą odpowiedni próg zobowiązani są wypełniać dodatkowe obowiązki wynikające z
EMIR, w tym zobowiązani są do rozliczania wybranych kontraktów OTC przez kontrahenta
centralnego na analogicznych zasadach jak Kontrahenci finansowi. Kontrahenci niefinansowi,
którzy przekroczyli próg dalej są określani jako NFC+, a którzy tego progu
nie przekroczyli, jako NFC-.
Obowiązki wynikające z EMIR
Rozporządzenie EMIR wprowadza trzy główne obowiązki, opisane poniżej:
- obowiązek posiadania procedur ograniczania ryzyka kredytowego transakcji pochodnych OTC, nierozliczanych przez kontrahenta centralnego,
- obowiązek rozliczania wybranych kontraktów pochodnych OTC przez kontrahenta centralnego,
- obowiązek raportowania do repozytoriów transakcji zawartych kontraktów pochodnych.
Rozporządzenie EMIR wprowadza obowiązek wprowadzenia odpowiednich procedur i
uzgodnień służących ocenie, monitorowaniu i ograniczaniu ryzyka operacyjnego i
kredytowego Kontrahenta.
Wyżej wskazany obowiązek został doprecyzowany Rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr
149/2013, który wprowadza szczegółowe standardy techniczne dotyczące m.in. ww. Procedur.
Terminowe potwierdzanie transakcji
Potwierdzenie zawarcia transakcji pochodnej musi zostać przekazane w terminie nie dłuższym
niż określonym w regulacji EMIR. Regulacja przewiduje stopniowe skracanie terminu na
potwierdzenie transakcji, które docelowo ma następować:
- dla FC i NFC+ do końca 1-go dnia roboczego po dniu zawarcia transakcji,
- dla NFC- do końca 2-go dnia roboczego po dniu zawarcia transakcji.
Uzgadnianie portfeli transakcji
pochodnych
Kontrahenci zawierający transakcje pochodne zobowiązani są posiadać procedury dokonywania
okresowego uzgadniania portfeli transakcji pochodnych.
Kompresja portfela
Kontrahenci posiadający ponad 500 otwartych i nierozliczonych transakcji pochodnych mają
obowiązek posiadania procedur dotyczących sprawdzania możliwości dokonania kompresji
portfela w celu zmniejszenia ich ryzyka kredytowego. Zgodnie z Rozporządzeniem delegowanym
Komisji (UE) nr 149/2013 Kontrahenci muszą być w stanie przedstawić właściwemu organowi
nadzoru racjonalne wyjaśnienia swojej oceny, zgodnie z którą nie należy przeprowadzać
kompresji portfela.
Rozstrzyganie sporów
Kontrahenci, którzy zawierają pomiędzy sobą kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu
poza rynkiem regulowanym, powinni posiadać procedury związane z rozwiązywaniem sporów
dotyczących uznania kontraktu, wycen lub wymiany zabezpieczeń.
Codzienne dokonywanie wyceny aktywnych kontraktów
według wartości rynkowej
Kontrahenci FC i NFC+ mają obowiązek dokonywania codziennych wycen transakcji pochodnych w
oparciu o kwotowania rynkowe lub, o ile nie jest to możliwe, w oparciu o model.
Obowiązek rozliczania wybranych kontraktów pochodnych OTC przez kontrahenta
centralnego
Niektóre typy transakcji pochodnych zawierane poza rynkiem regulowanym będą podlegały
obowiązkowemu rozliczaniu przez tzw. centralnych kontrpartnerów.
Termin wejścia w życie obowiązku centralnego rozliczania uzależniony jest od uzyskania
autoryzacji przez pierwsze CCP i podjęciu przez ESMA decyzji o objęciu takim obowiązkiem
danego typu transakcji pochodnych.
Prawdopodobny termin wejścia w życie obowiązku centralnego rozliczania pierwszych typów
transakcji pochodnych to II połowa 2014 r.
Obowiązek raportowania do Repozytorium Transakcji
Zgodnie z EMIR Kontrahenci mają obowiązek prowadzenia ewidencji wszystkich zawartych przez
siebie kontraktów pochodnych oraz wszelkich zmian przez co najmniej pięć lat od daty
rozwiązania kontraktu. Ponadto Kontrahenci zobowiązani są do raportowania do repozytorium
transakcji szczegółowych informacji na temat każdego zawartego przez siebie kontraktu
pochodnego oraz na temat wszelkich zmian lub rozwiązania tego kontraktu. Obowiązek
raportowania do repozytorium transakcji ma zastosowanie do kontraktów pochodnych, które:
- zostały zawarte przed 16 sierpnia 2012 r. i w dalszym ciągu są obowiązujące w tym dniu;
- zostały zawarte w dniu 16 sierpnia 2012 r. lub później.
Raportowanie transakcji pochodnych może być dokonywane indywidualnie przez każdą ze stron
transakcji lub też może być delegowane do innego podmiotu, t.j. drugiej strony transakcji
lub podmiotu trzeciego. Jednakże odpowiedzialność za raportowanie niezmiennie spoczywa
na stronie transakcji.
Wymóg raportowania wejdzie w życie 12 lutego 2014 r. (Art. 5 Rozporządzenia wykonawczego
Komisji UE 1247/2012).
Obowiązek posiadania kodu LEI przez
kontrahentów
Kod LEI (Legal Entity Identifier), to niepowtarzalny numer identyfikujący podmioty będące
stronami transakcji zawieranych na rynkach finansowych. Kody LEI nadawane będą uczestnikom
rynku na całym świecie przez sieć Lokalnych Jednostek Operacyjnych (Local Operating Unit -
LOU), zintegrowanych w ramach globalnego systemu i umożliwią ocenę ryzyka kredytowego
generowanego przez instytucjonalne podmioty finansowe i niefinansowe w skali
globalnej.
Posiadanie kodu LEI (a w okresie przejściowym pre-LEI) jest niezbędne do przekazywania do
repozytorium transakcji informacji o zawartych kontraktach pochodnych, (zgodnie z
harmonogramem ESMA, obowiązek raportowania do repozytoriów transakcji wejdzie w życie 12
lutego 2014 r.).
Na terenie Polski, w dniu 29 listopada 2013 r., KDPW rozpoczął nadawanie numerów
identyfikujących opartych na normie ISO17442, zgodnych ze standardem LEI - tzw. KEI. Zgodnie
z decyzją Regulatory Oversight Committee (ROC) - regulacyjnego ciała nadzorczego czuwającego
nad globalnym systemem nadawania kodów LEI - KDPW uzyskał status jednostki pre-LOU. Tym
samym numery nadawane przez KDPW w celu raportowania informacji do repozytoriów transakcji
stają się kodami pre-LEI. Dotyczy to także kodów przyznanych przez KDPW przed 27 grudnia
2013 roku (tzw. KEI).
Szczegółowe informacje na temat złożenia wniosku o LEI w KDPW:
http://www.kdpw.pl/pl/uslugi/LEI/Strony/Rejestracja.aspx
Informacje o podmiotach wydających numery LEI znajdują się na stronie:
http://www.leiroc.org/publications/gls/lou_20131003_2.pdf
Przydatne linki:
Strona ESMA dedykowana EMIR
http://www.esma.europa.eu/page/European-Market-Infrastructure-Regulation-EMIR
ESMA Questions and Answers; Implementation of the Regulation (EU) No 648/2012 on OTC
derivatives, central counterparties and trade repositories (EMIR); wersja 4
/22-10-2013/.
http://www.esma.europa.eu/system/files/2013-1959_qa_on_emir_implementation.pdf
Rozporządzenia delegowane Komisji Europejskiej, opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE z dnia
23 lutego 2013 r. /weszły w życie 15 marca 2013/.
http://eur-lex.europa.eu/JOHtml.do?uri=OJ:L:2013:052:SOM:PL:HTML
Rozporządzenia wykonawcze Komisji Europejskiej, opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE z dnia
21 grudnia 2012 r. /weszły w życie 10 stycznia 2013/.
http://eur-lex.europa.eu/JOIndex.do?year=2012&serie=L&textfield2=352&Submit=Search&_submit=Search&ihmlang=pl
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w
sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym,
kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji.
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2012:201:0001:0059:PL:PDF
Zastrzeżenia
Niniejszy materiał dedykowany jest wyłącznie do Klientów lub potencjalnych Klientów niebędących konsumentami w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, ma on charakter wyłącznie informacyjny i w żadnym wypadku nie może być traktowany jako wiążące zobowiązanie jakiejkolwiek osoby, w tym Banku Handlowego w Warszawie S.A. (dalej "Bank Handlowy"), z jakiegokolwiek tytułu, w tym również w odniesieniu do poprawności bądź kompletności zawartych w nim informacji. Jakakolwiek odpowiedzialność Banku Handlowego, jego Zarządu, pracowników, współpracowników, agentów w związku z niniejszym materiałem i zawartymi w nim informacjami jest wyłączona. Niniejszy materiał nie tworzy jakichkolwiek zobowiązań po żadnej ze stron w odniesieniu do zawarcia, konsekwencji zawarcia lub obowiązków wynikających z zawarcia transakcji opisywanych w niniejszym materiale.
Niniejszy materiał nie stanowi porady ani rekomendacji dotyczącej zasad spełnienia obowiązków nałożonych regulacją EMIR.
Klient nie powinien podejmować żadnych decyzji dotyczących wykonania obowiązków wynikających z regulacji EMIR wyłącznie na podstawie niniejszego materiału bez dokonania własnych analiz. Bank Handlowy rekomenduje zasięgnięcie przez Klienta niezależnych, profesjonalnych porad doradców, w tym doradców prawnych. Decyzje w przedmiocie zawarcia z Bankiem Handlowym transakcji, w tym również momentu jej zawarcia, zasad raportowania transakcji do repozytorium transakcji oraz spełnienia innych obowiązków nałożonych regulacjami EMIR, Klient podejmuje w sposób samodzielny i niezależny od Banku Handlowego.
Bank Handlowy nie ponosi żadnej odpowiedzialności za ww. decyzje Klienta i ich skutki, w szczególności za poniesione przez Klienta szkody (w szczególności poniesione straty, utracone korzyści i nałożone na Klienta kary finansowe).
Powyższa informacja uwzględnia stan prawny na dzień 28/01/2014 r.